Menisküs Nasıl Oluşur?

Dizde bulunan menisküs dokusunun yırtılması sonucu oluşan bir hastalıktır. Diz bölgesinde en çok rastlanan kıkırdak yaralanması menisküs yırtığıdır. Bu yırtılmalar travmalara bağlı olarak gerçekleşir. Ayaktayken dizi bükmek gibi diz üzerine uygulanan kuvvetler, yaşlı erişkinlerde görülebilen menisküs yırtıklarına ve dejeneratif yırtıklara neden olabilir. Menisküs belirtileri görüldüğünde tanı kolaylıkla konulabilir. Fizik muayeneye ek olarak, MR gibi görüntülemelerle kesinlikle bir yırtılma tespit edilir. Menisküs hastalığı zamanında tedavi edilmezse hasta için çok fazla ağrıya neden olabilir. Kişinin günlük yaşamında sorunlara yol açar.

Menisküs Nedenleri Nelerdir?

Yaşlılık
Trafik kazaları
Sürekli oturmak
Ağır yük kaldırmak
Diz üzerine düşmek
Sürekli ayakta durmak
Vücut ağırlığının fazla olmasıSürekli ev temizliği yapmak
 

Menisküs yırtılması belirtileri nelerdir ?

Menisküs yırtılması oluşurken hastalar genellikle ani bir ağrı batma ya da yırtılma hissederler. Yırtılan menisküsün hangisi olduğuna bağlı olarak ağrı dizin iç ya da dış kısmında daha belirgindir. Birkaç saat içinde dizin içinde sıvı veya kan toplanmasına bağlı olarak diz ekleminde şişlik ortaya çıkar. Bu şişlik genellikle bağ lezyonlarındaki gibi ileri düzeyde değildir. Genellikle yaralanan dizin üzerine basmak mümkündür ancak topallama vardır ve sporcular genellikle sporu bırakmak zorunda kalırlar. Bazen yırtılan menisküs parçası, diz eklemini oluşturan kemiklerin arasında sıkışarak diz hareketini engeller. Kilitli diz olarak bilinen bu durumda erken dönemde cerrahi tedavi yapılması gerekir. Kilitli dizlerde cerrahinin gecikmesi, hareket kısıtlılığı ve ağrıya rağmen dizi kullanma isteği kıkırdak yaralanmalarını beraberinde getirir. Menisküs yırtığı sonrası zaman geçtikçe dizdeki yaygın ağrı azalarak ilgili menisküsün üzerinde noktasal hale gelir. Ağrı özellikle ani dönüşlerde ve çömelme sırasında ortaya çıkar. Yırtık menisküs parçaları eklem yüzleri arasına girerek dizde takılma ve kilitlenme gibi belirtilere yol açabilir. Bu beraberinde daha önceden dizde olmayan kıtırtı benzeri seslere de yol açabilir.

Menisküs yaralanmalarında saha kenarında ilk yardım nasıl yapılmalıdır ?

Dizde ani dönme hareketi sonrası şiddetli ağrı olan her sporcuda menisküs yırtığı ve bağ yaralanması akla gelmelidir. Dize hemen buz uygulaması ve elastik bandaj sarılması, şişlik ve ağrıyı azaltacaktır. Sporcunun müsabakaya dönmesine izin verilmemelidir. Sporcu ilgili bacağın üzerine yük vermeden sahayı terk etmeli ve kesin tanı konana kadar koltuk değneği kullanmalıdır.

Menisküs yırtıklarına nasıl tanı konulur ?

İyi bir hikaye ve fizik muayene sonrasında menisküs yırtığı tanısı büyük ölçüde ortaya çıkar. Dizinizdeki aşınma-eskimenin miktarını değerlendirmek ve kemik yapılarda başka bir sorun olup olmadığını anlamak için doktorunuz röntgen grafileri isteyebilir. Menisküs yırtıklarının tanısını doğrulamak için son yıllarda en güvenilir yöntem diz ekleminin manyetik rezonans görüntülemesidir. MRG’nin menisküs yırtıklarını saptamadaki doğruluk oranı, usulüne uygun çekilir ve deneyimli ellerde değerlendirilirse % 95’in üzerindedir. Ancak tedaviye karar vermede tek belirleyici MRG değildir. Bazı olgularda yırtık olmadığı hale yırtık varmış gibi görüntü elde edilebilir (yalancı pozitif sonuç) ya da tam tersine yırtık olduğu halde MRG’de saptanamayabilir (yalancı negatif sonuç). Özellikle daha önceden menisküse yönelik cerrahi tedavi yapılmış ise hata payı çok artar ve daha ileri tanısal yöntemlere gerek olabilir. Bu nedenle tedavinize karar verirken doktorunuz sadece MRG bulgularını değil, sizin hikaye ve fizik muayene bulgularınızı da göz önüne alır. Bazı hallerde bu tanı yöntemlerinin hepsi yetersiz kalabilir. Bu durumda artroskopi ile tanı doğrulanır.

Menisküs yırtıklarında tedavi seçenekleri nelerdir ?

Gençlerde menisküs yırtıklarının tedavisi çoğunlukla cerrahidir. Çok nadir görülen ve tam kat olmayan bazı küçük yırtıklar dışında menisküslerin kendiliğinden iyileşme yeteneği yoktur. Belirgin yakınmaları olan hastalarda cerrahi müdahale ile menisküs yırtığı onarılmaya çalışılır, eğer yırtık onarıma uygun değilse yırtık olan kısım çıkartılır. İleri yaştaki hastalarda menisküs yırtıklarına genellikle dizde artroz (aşınma, yıpranma, kireçlenme) eşlik eder. Bu durumda sadece menisküs yırtığına müdahale etmek sorunu tam olarak çözmeyebilir. Bu durumda hastaya en uygun tedavi doktorunuz tarafından size anlatılır.

Menisküs Ameliyatı Nedir?

Menisküs transplantasyonu (menisküs nakli)
Parsiyel menisektomi: yalnızca yırtık dokunun çıkarılması işlemidir.
Menisküs tamirleri; yırtık dokuların birbirine dikilmesi işlemidir. İyileşme süreci diğer yöntemlere oranla daha uzundur ve hasta seçimi oldukça önemlidir.
Total menisektomi: menisküs dokusunun tamamının çıkarılmasıdır.

Menisküs Ameliyatı Kaç Saat Sürmektedir?

Menisküs ameliyatı yırtığın alındığı durumlarda 15-30 dakika, dikildiği durumlarda yaklaşık 1 saat sürmektedir. Bu süre cerrahın deneyimi ve teknik detaylar ile farklılıklar gösterebilmektedir.

Menisküs ameliyatı öncesinde hastanın genel sağlık durumunun değerlendirilmesi, hali hazırda kullandığı ilaçların düzenlenmesi ve ameliyat bölgesinin çeşitli radyolojik görüntüleme sistemleri ile incelenmesi gerekmektedir.

Menisküs Yırtığı Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci

Menisküs ameliyatı sonrası iyileşme sürecinde yara bakımının yanı sıra hastanın hareketlerini doğru şekilde düzenlemesive bağışıklık sistemini güçlü tutması gerekmektedir. Oldukça güvenilir bir şekilde uygulanan ameliyat öncesinde 6-8 saat herhangi bir şey yenilip içilmemelidir. Aynı zamanda hastanın ameliyat öncesi süreçte sigara kullanmaması büyük önem taşımaktadır.

Ameliyat sonrası iyileşme süreci kısa olmakla birlikte doktor önerilerine uymak çok önemlidir. Ameliyat bölgesinde morarma ya da kan birikmesi gibi durumlar doktor kontrolü altında iyileştirilmektedir. Bazı hastalar aynı gün hastaneden taburcu olabilmekte; bazı hastalar ise bir gün hastanede kalmaktadır. Ameliyat sonrasında koltuk değneği kullanımı sadece dikiş yapılan hastalarda önerilmektedir ve yaklaşık 4-6 hafta koltuk değneğinin kullanılması gerekmektedir.

Menisküs Ameliyatı Sonrası Yapılması Gerekenler

Menisküs ameliyatı sonrası bağışıklık sistemi güçlü tutulmalı, alkol ve sigara tüketilmemelidir. Ağrı kontrolünün sağlanması amacı ile doktor önerilerine uyulmalıdır. Öncelikle doktorunuzun önerilerine uymalısınız. Biz hastalarımız menisküsün alındığı durumlarda; İlk 3 gün hasta kişisel bakım ve tuvalet ihtiyacı için rahatça ayağa kalkabilir, ofiste çalışabilir. Bu dönemde diz üzerine buz uygulaması çok önemlidir. 3-10 gün sakin bir hayat yaşanmalı, 10-20 gün arasında günlük yaşama dönülebilmektedir. 1. Ay sonrası koşulara izin verilmektedir. Menisküsün dikildiği durumlarda koltuk değneği ile 3 hafta yarım, 3 hafta ¾ yük vermesine izin veriyoruz. Aynı zamanda ameliyat bölgesinde pansuman kanama olmadığı sürece değiştirmiyoruz. Bu sürede mutlaka antiembolik çorap veriyoruz. Banyo yapıp yaranın ıslatılmasını da kesinlikle istemiyoruz. Aksi halde enfeksiyona maruz kalınabilmektedir. 7-10 gün sonunda pansuman ve bantlar çıkarılmakta, yara uygunsa duşa izin veriyoruz. Hasta 20 gün sonra denize girebilir. 1 ay sonra hamam, havuz, sauna izni verilmektedir.

Menisküs Ameliyatı Sonrası Egzersiz Çeşitleri

Menisküs ameliyatı egzersizleri: ilk evrede hafif hareketlerden oluşmalıdır. Ameliyat edilen dizin üzerine fazla yük bindirmeyecek ya da zorlamayacak hareketler uygulanmalıdır. Bu süreçte doktorun önerdiği egzersizler eklem açıklığının yeniden kazandırılması için uygulanmaktadır. Bu süreçte uygulanan egzersizler aşağıdaki gibi sıralanabilmektedir;

Topuk kaydırma
İzometrik hamstring güçlendirme
Therabandı egzersizleri